Zmiany w prawie o ruchu drogowym weszły na początku czerwca 2021 r. Jedną z najistotniejszych jest wprowadzone pierwszeństwo dla pieszych. Niezależnie od tego czy jesteś kierowcą, pieszym czy jeszcze innym uczestnikiem ruchu drogowego – powinieneś zapoznać się z wprowadzonymi zmianami.

Zmiany w prawie, które dotyczą pieszych – po pierwsze szczególna ostrożność!

Zmiany, które dotyczą pieszych zasadniczo ograniczają się do dwóch kwestii.

Pierwszą zmianą, a w zasadzie obowiązkiem, który został nałożony na pieszych uczestników ruchu drogowego jest konieczność zachowana szczególnej ostrożności, w czasie gdy wchodzimy na jezdnię lub torowisko albo przechodzimy przez jezdnię lub torowisko.

Co więcej – korzystanie z telefonu lub innego urządzenia elektronicznego podczas wchodzenia/przechodzenia na/przez jezdnię lub torowisko jest zabronione – ale w sytuacji, gdy to korzystanie prowadzi do ograniczenia możliwości obserwacji sytuacji na jezdni lub torowisku lub przejściu dla pieszych. Wydaje się zatem, że ograniczenie będzie dotyczyć urządzeń, które mogą ograniczyć percepcję wzrokową (nie słuchową).

Drugą kwestią, którą znowelizowano jest rozszerzenie uprawnień w zakresie pierwszeństwa przed innymi pojazdami. Zgodnie z wprowadzoną modyfikacją przepisu:

Pieszy znajdujący się na przejściu dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem.

Natomiast:

Pieszy wchodzący na przejście dla pieszych ma pierwszeństwo przed pojazdem, z wyłączeniem tramwaju.

Dlaczego wyłączono pierwszeństwo w stosunku do tramwajów? Chodzi o zapewnienie bezpieczeństwa dla pasażerów tramwaju, którzy mogliby ucierpieć wskutek gwałtownego hamowania. Poza tym droga hamowania tego pojazdu jest kilkukrotnie dłuższa, niż jadącego tą samą prędkością samochodu osobowego.

Jakie zmiany w ruchu drogowym dotyczą kierowcy?

Zmiany dotyczące kierujących pojazdami są analogiczne do tych wprowadzonych w stosunku do pieszych. Nakładają na kierującego obowiązek zachowania szczególnej ostrożności, a także zmniejszenie prędkości tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszego znajdującego się na tym przejściu albo na nie wchodzącego i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na tym przejściu albo wchodzącemu na to przejście. Odnośnie kierowców kierujących tramwajem przepis stanowi, że zbliżając się do przejścia dla pieszych, kierujący tramwajem jest obowiązany zachować szczególną ostrożność, zmniejszyć prędkość tak, aby nie narazić na niebezpieczeństwo pieszego znajdującego się na tym przejściu i ustąpić pierwszeństwa pieszemu znajdującemu się na tym przejściu.

Powyższe zmiany mają na celu ograniczenie ryzyka kolizji pieszego z pojazdem, przy czym zasada szczególnej ostrożności została nałożona na wszystkich uczestników ruchu drogowego czyli zarówno na kierowców jak i pieszych. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu ustawy: „Projektowana regulacja wymusi na kierującym pojazdem obowiązek dokładnej obserwacji nie tylko przejścia dla pieszych, ale i jego okolicy. Kierujący pojazdem będzie obowiązany do stworzenia możliwości bezpiecznego przejścia przez jezdnię nie tylko dla pieszych znajdujących się na przejściu dla pieszych, ale również dla tych pieszych, którzy wchodzą na przejście dla pieszych”.

Czy wprowadzono inne zmiany?

Tak – wprowadzono dwie kolejne ważne zmiany. Pierwsza z nich dotyczy limitu prędkości. Zmiana, która ma poprawić bezpieczeństwo uczestników to ujednolicenie prędkości w obszarze zabudowanym zarówno w dzień jak i w nocy. Zgodnie z obowiązującymi przepisami limit prędkości to 50 km/h (nie jak dotychczas 50 km/h w dzień i 60 km/h w godzinach 23:00-05:00). W uzasadnieniu projektu wskazano, że z analiz badawczych wynika, że różnica prędkości między 50 a 60 km/h ma istotne znaczenie w kontekście długości hamowania pojazdu oraz potencjalnych skutków zdarzeń drogowych. Jednocześnie Polska była jedynym krajem, który dopuszczał prędkość wynoszącą 60 km/h w obszarze zabudowanym.

Jest jeszcze jedna istotna zmiana – wprowadzona w przepisie dotyczącym zachowania bezpiecznej prędkości oraz odstępu między pojazdami.

Zmiana ta będzie dotyczyć tylko uczestników ruchu poruszających się autostradą lub drogą ekspresową. Kierujący pojazdem zobowiązany jest zachować odstęp wynoszący liczbowo połowę prędkości czyli np. pojazd porusza się z prędkością 120 km/h – minimalny odstęp to 60 metrów.

Wyjątek: Zachowanie tego odstępu oczywiście nie będzie konieczne w sytuacji wykonywania manewru wyprzedzenia.

Zapewne wiele osób zada sobie pytanie, czy potrafi realnie ocenić odstęp przykładowych 60 m od pojazdu. W uzasadnieniu projektu wskazano, że reguła wyliczania odległości w metrach czy liczona w sekundach jest uniwersalna dla każdej prędkości, a bezpieczna odległość jaką należy utrzymać między pojazdami rośnie wraz z rozwijaną prędkością. We Francji stosuje się tzw. system dwusekundowy, który polega na tym, że przy danej prędkości wylicza się dystans jaki samochód pokona w ciągu dwóch sekund (który jest często czasem reakcji kierowcy). Aby dowiedzieć się ile to jest należy namierzyć znacznik na poboczu drogi i odliczyć dwie sekundy między momentem w którym samochód za którym podążamy jest przed tym znacznikiem, a momentem który własny pojazd przechodzi przed tym samym znacznikiem. Sposób ten może rozwiać wątpliwości w zakresie dotyczącym zachowania prawidłowej odległości.

Statystyki dotyczące wypadków – Litwa jako przykład.

Wprowadzone zmiany zostały zainspirowane rozwiązaniami obowiązującymi na Litwie. Wskazuje się, że liczba wypadków z udziałem pieszych znacznie spadła w tym kraju. Statystyki porównawcze z lat 2017-2018 oraz 2018-2018 wskazują, że liczba potrąceń spadła o 19 proc. (po zmroku – 27 proc.), rannych było o tyle samo procent mniej (po zmroku – 25 proc.), natomiast liczba ofiar śmiertelnych spadła aż o 55 proc (po zmroku – 58 proc.). Poprawa statystyk tłumaczona jest zwiększeniem ostrożności i czujności zarówno kierowców jak i pieszych w okolicach przejść dla pieszych. W uzasadnieniu projektu ustawy wskazuje się, że: „Nawet jeśli kierowca nie zdołał całkowicie zatrzymać się przed przejściem, na które zamierzał wejść pieszy – znacznie zwalnia – przez co zmniejsza się skala i ciężkość obrażeń”.

Od kiedy zmiany w prawie o ruchu drogowym obowiązują?

Wszystkie zmiany opisane w tym artykule obowiązują od 01 czerwca 2021 r. Warto zapoznać się ze zmianami by móc pewnie i bezpiecznie poruszać się na drogach, niezależnie od tego czy jesteśmy pieszym czy kierowcą. Pamiętajmy, że nieznajomość przepisów nie zwalnia nas z obowiązku ich przestrzegania!